ALS A & E October 2011 Results

http://donaldcrane.blogspot.com/2011/07/waiting-is-hard-pt-2.html

Yesterday, 24 September 2011, is the last day for the October 2011 Alternative Learning System A & E Test. I guess most of the candidates who took the test just said "thank you" that it's over. However, the tension begins to boil until the release of the October 2011 ALS A & E Test Results. Last year, the results was released in February 2011. I guess DepEd shall do the same next year.

In the meantime, those who are sure that they "made it" especially those who are planning to take college courses should register and take the entrance exam of the school they are planning to enroll. If the high school diploma issued by DepEd is the problem, you can talk to the Registrar and tell him/her your situation. Maybe they will accept you to take the test but you will only be officially registered if you submit your documents from DepEd.

At this time, review for your college entrance examinations. Most colleges and universities focus their entrance exams on English, Mathematics, Verbal & Abstract Reasoning.

GUIDES on ANSWERING Activity 5 & 6 of ALS Life Skills Module 3 - Leadership & Teamwork

 MODULE 3 - Leadership & Teamwork

SESSION 3: PROBLEM SOLVING AND DECISION MAKING

Activity 5: The Human Knot – Group Problem Solving

The last session talked about cooperation in a team and how to lead teamwork. State some important aspects of cooperating in a group and strategies to lead teamwork that you learned. Remember, we saw communication as an important tool for group cooperation and leadership.

               Pinag-usapan sa nakaraan sesyon ang tungkol sa pagkakaisa sa grupo at kung paano pamunuan ang pagtutulungan. Magbigay ng ilang mahahalagang aspeto ng pagkakaisa sa isang pangkat at mga estratehiya para pamuno na iyong natutunan. Tandaan, nasaksihan natin na ang pakikipagtalastasan ay importanteng gamit para sa pagkakaisa at pamumuno sa isang grupo.

Mahahalagang Aspeto ng Pagkakaisa at Pamumuno sa Isang Grupo:

1. Ang bawa’t kasapi ng grupo ay dapat maunawaan at tanggapin ang layunin ng grupo.

2. Dapat maunawaan ng isang miyembro ang kanyang tungkulin o inaasahang kontribusyon mula sa kanya upang makamit ang mithiin. Maaaring bumalangkas ng isang plano kung saan makikita ang gawain ng bawa’t isa at kung kailan ito dapat gawin.

3. Dapat na alam ng bawa’t miyembro ng grupo kung paano ginagawa ang pagdedesisyon at kung paano lulutasin ang isang problema. Ang mainam na grupo ay may malinaw na tuntunin para sa napagkasunduang desisyon upang maisagawa ang dapat gawin.

4. Lahat ng kasapi sa grupo ay dapat na nagsasanay sa paggamit ng epektibong pakikinig, pagsasalita, at malinaw na pakikipagtalastasan.

5. Dapat maramdaman ng bawa’t kasapi na siya ay ligtas at suportado ng grupo.

Think about it!

Reflect on the questions below and write your answers on the space provided. Share your thoughts to your family on how the game went and on your thoughts about what happened.

               (Matapos gawin ang larong inilarawan – Human Knot Activity -  sa modyul), magbalik-tanaw/alalahanin ang mga katanungan sa ibaba at isulat ang iyong mga sagot sa espasyong nakalaan. Ibahagi ang iyong mga kaisipan/kaalaman sa iyong pamilya kung ano ang nangyari sa laro at ang iyong pananaw sa nangyari.

1.            What approach did you use to solve this problem? (Anong diskarte ang iyong ginamit upang maresolba ang problemang ito?)

 Ipinaliwanag ng tumayong lider sa grupo kung ano ang layunin ng laro at kung ano ang dapat gawin ng bawa’t isa upang ito ay mairesolba.

2.            Did you have a plan? How did you arrive to that plan? (Mayroon  ba kayong plano? Paano ninyo nagawa/naisip/narating sa planong iyon?)

a. Isang plano ang aming naisip upang madali naming makalas ang aming pagkakabuhol-buhol ng aming mga kamay at bisig.

b. Para magawa ang planong iyon, inulit ng lider sa bawa’t miyembro ang layunin ng laro at tanungin kung nauunawaan nila iyon at ang mga dapat gawin ng bawa’t isa. Nagbigay ng suhestiyon at estratehiya ang ilang kasapi upang mas madaling makalas ang aming pagkakabuhol-buhol. Habang isa-isang nakakalas ang buhol, isang kasapi ang nagmamanman at nagsasabi kung tama nga ang ginagawa ng isang miyembro.

3.            Did you have a leader? Several leaders? What was his/her role? How was leadership shared? (May lider ba kayo? Maraming lider? Anu-ano ang kanyang naging papel? Paano ibinahagi ang pamumuno?)

Mayroon kaming lider, hindi lang isa kundi dalawa. Ang isang lider ay nagpaliwanag kung ano ang layunin ng laro at nagsabi ng mga dapat gawin ng bawa’t isa. Ang isa pang lider ay naatasang manmanan ang ginagawa ng bawa’t kasapi, siguruhin na tama iyon at sabihan kung mali, at magbigay mungkahi kapag nakitang may problema sa estratehiyang ginamit.

4.            Did everyone play a role in solving the problem? (Lahat ba ay may ginampanang papel upang malutas ang suliranin?)

               Lahat ng kasapi ay may ginampanang papel upang malutas ang suliranin - magmula sa pag-unawa sa layunin, pagganap sa nakaatang na gawin, hanggang sa pagsunod, pagkikiisa, at pagtutulungan ng lahat.

5.            What behaviors made it hard/easy to do it? (Anu-anong mga pag-uugali ang nagpahirap/nagpadali upang gawin ito?)

a. Sa una, naging balakid ang pagkakaroon ng iba’t ibang estratehiya ng bawa’t kasapi upang mas madaling malutas ang problema. Naging sagabal din ang pagsasalita ng ilang kasapi ng sabay-sabay.

b. Napadali na ang pagreresolba ng problema nang magkaroon ng iisang plano ang grupo. Nagawa ito matapos talakayin ang bentahe at problema ng mga paraan na iminungkahi ng mga kasapi. Dahil dito, nagkaroon ng iisang direksyon ang grupo upang malutas agad ang suliranin.

6.            Did you ever feel like quitting? What kept you going? (Naramdaman mo bang nais mo nang sumuko? Bakit ka nagpatuloy pa?)

               Sa una pa lang ay gusto ko nang umayaw sa laro dahil tila lahat ng kasamahan ko ay nais na maging lider. Dagdag pa rito ang sabay-sabay na pagsasalita ng ilang kasapi. Gayunman, nagpatuloy ako sa paglalaro dahil mayroon akong papel na dapat gampanan sa grupo. Nais ko rin kasing ipakita sa kanila na marunong akong makisama, makiisa, at makatulong.

7.            As a leader, what actions might you use when a problem becomes hard to solve? (Bilang pinuno, anu-anong mga pagkilos ang maaari mong ginawa kapag humihirap ang paglutas ng problema?)

a. Dapat na maging kalmado ang isang lider upang makapag-isip nang mabuti at ng bagong estratehiya.

b. Himayin ang problema sa maliliit na parte upang madaling malutas.

c. Pakinggan at hikayatin ang bawa’t kasapi na ibigay ang kanyang sariling saloobin sa problema at mungkahi kung paano ito malulutas.

d. Dapat ipaunawa sa mga kasapi na ang kanilang mga opinyon at ideya ay mahalaga at mapapakinabangan.

e. Bigyan ng kanya-kanyang gawain ang bawa’t kasapi matapos malaman ang kanilang lakas at kahinaan.

f. Magpakita ng katatagan ng loob, optimismo, at pag-asa sa mga kasapi.

8.            If you were going to re-do the activity or a similar one, what would you do differently? (Kung gagawin mong muli ang gawain o katulad nito, ano ang iyong babaguhin?)

               Kung uulitin ko ang gawaing ito, sasabihin ko agad kung anu-ano ang mga tuntunin ng grupo upang maiwasan ang pagsasalita nang sabay-sabay.

Activity 6: Problem-Solving Steps

Based on the human knot activity as well as your previous experiences, what do you think are the basic steps in problem solving? Jot down your thoughts in the space below. (Base sa larong “human knot activity” at sa iyong mga naging karanasan, ano sa iyong palagay ang mga hakbang sa paglutas ng isang suliranin? Isulat ang iyong mga naisip sa espasyong nakalaan.)

Ang mga pangunahing hakbang sa paglutas ng isang suliranin ay ang mga sumusunod:

1. Ipaliwanag ang problema. Ihiwalay ang pansariling nararamdaman at isaad ang suliranin.

2. Mangalap ng dagdag kaalaman o impormasyon na may kaugnayan sa problema.

3. Mag-isip ng iba’t ibang pamamaraan upang maresolba ang problema.

4. Pumili ng isang solusyon na tanggap ng mga kasapi.

5. Isakatuparan ang napiling solusyon.

6. Kilatisin o suriin ang solusyon kung nalutas nga nito ang suliranin.

Select at least one scenario from Scenarios for Problem Solving and use the 6 problem solving steps to help solve the problem in the scenario. (Pumili ng isa o higit pang senaryo sa mga senaryong nakatgala sa 3.5 sa ibaba at gamitin ang anim (6) na mga hakbang sa paglutas ng problema. Pag-aralan ang Senaryo 0 para malaman kung paano ito gagawin.)

Scenario 2:

 You work at El Manuel Construction site.You notice that tools are disappearing from

 

the worksite on a regular basis. What will you do?

 

1.       Define the problem. Summarize the problem here. What is the issue? What needs fixing?

          Bakit palaging nawawala ang mga kagamitan sa El Manuel Construction worksite?

 

2.            Get more information about the problem. What else do I know or need to know about the problem?

1. Anu-anong mga kagamitan ang nawawala?

2. Sa anong mga araw o oras nawawala ang mga kagamitan?

3. Sino ang nangangalaga ng mga kagamitan?

4. Sino ang guwardiya sa worksite kung kailan laging nawawala ang mga kagamitan?

5. Ito ba ay isang kaso ng nakawan o kapabayaan lamang?

6. Kailan nagsimulang mawala ang mga kagamitan?

 

3.            Generate many ideas on how to solve the problem. Write down as many ideas as you can that you think may solve the problem or help with the situation.

               1. Maglagay ng CCTV sa pinaglalagyan ng mga kagamitan.

               2. Palitan ang guwardiyang nagbabantay sa lugar.

               3. Palitan ang taong nangangalaga ng mga kagamitan.

               4. Magpatawag ng pulong, ipayahag sa mga trabahador ang problema, bigyang babala na tatanggalin sa trabaho at/o ipahuhuli sa kapulisan ang sinumang mahuling nagnanakaw, at bigyang gantimpala ang sinumang makapagtuturo sa magnanakaw.

               5. Dapat magpalista ang mga manggagawang gagamit ng mga kagamitan at pagbabayarin kung ang mga ito ay hindi maisasauli.

               6. Isangguni ang nagtuklasan sa nakatataas sa lugar ng trabaho.

4.            Choose a solution. Which of the solutions that you listed out above is the most REAL (Realistic, Effective, Acceptable and Logical? Explain the reasons for choosing this solution.

               Ang REAL na solusyon sa problemang ito ay ang pagpapatawag ng pulong upang malaman ng mga trabahador ang nangyayaring pagkawala ng mga kagamitan. Ito ay mahalaga upang may kamalayan sila sa posibleng nakawang nangyayari sa lugar na pinagtatrabahuhan. Sa miting na gaganapin, makatwirang bigyan ng babala ang mga trabahador sa posibleng pagkatanggal sa trabaho at/o pagkakakulong. Sa aking palagay ay tatanggapin ng mga trabahador ang kanilang kaparusahan sapagka’t ito ay naihayag na sa kanila sa simula pa lang.

5.            Implement the solution. You do not get to implement the solution for the scenario. In the space below, describe what can happen in this scenario if you implement the solution.

               a. Hindi na mawawala ang mga kagamitan sa worksite.

               b. Magdadalawang isip ang sinumang kumukuha ng mga kagamitan dahil alam na niya ang mangyayari sa kaniya.

               c. Magiging mapagmatyag ang bawa’t trabahador sa kaniyang kasamahan sa trabaho dahil sa gantimpalang nakalaan.

               d. Posibleng may magsumbong sa pangasiwaan kung sino o sinu-sino ang gumagawa ng kabalastugan.

              

6.                Evaluate the solution. How would you know if the problem is solved or if your solution works?

Hindi na mawawala ang mga kagamitan sa lugar ng trabaho. 

Sharing is caring

 

Share your solution to the scenario you picked to a family member or a 

friend. It’s always great to share your thoughts and hear feedback from 

people who care.

     Explain to your family or friend how the person in that scenario can use the 6 problem solving steps to solve the problem. Record ideas and feedback from the discussion in the space below

     Ibahagi ang napili  mong solusyon sa senaryong iyong napili sa isang kapamilya o kaibigan. Magandang ibahagi ang iyong kaisipan at marinig ang puna ng mga taong pinahahalagahan ka.

     Ipaliwanag sa iyong kapamilya o kaibigan kung paano magagamit ng tao sa senaryo ang 6 na hakbang upang malutas ang problema. Itala ang mga ideya at puna mula sa talakayan sa espasyo sa ibaba.

               Ilan sa mga ideya at puna sa ginawang talakayan ay ang mga sumusunod:

               a. Magiging madali ang paglutas ng problema kung gagamit ng siyentipikong pamamaraan sa paglutas nito.

               b. Dapat talakayin nang husto ang mga posibleng solusyon sa problema upang makapili ng pinakatamang solusyon.

               c. Tama ang napiling solusyon kung ito ay REAL (Realistic (Makatotohanan), Effective (Mabisa), Acceptable(Katangap-tangap), and Logical (Lohikal/Makatwiran).

               d. Kailangan ang pakikiisa at pagtutulungan ng bawa’t isa sa paglutas ng isang suliranin.

Guides on #ALS MyDev Life Skill Module 7 - Financial Fitness

Module 7: Financial Fitness

“Maging matalino sa paggamit ng iyong pera upang magkaroon ng sapat na ipon”

                     Be wise in using your money to have enough savings.

SESSION 1: NEED FOR FINANCE

Activity 1: Needing and Accessing Money

What three things did you learn from the previous module on Rights & Responsibilities of Workers and Employers?

(Anong tatlong bagay ang natutunan mo sa nakaraang modyul tungkol sa Mga Karapatan at Responsibilidad ng Mga Manggagawa at Mga Pinapasukan o Employer?)

Ang aking mga natutunan sa nakaraang modyul ay ang mga sumusunod:

1. May kaakibat na responsibilidad ang bawa’t karapatang ipinagaloob sa atin.

2. Kaalaman tungkol sa mga karapatan at tungkulin ng mga manggagawa at employers ayon sa Philippine Labor Code.

3. Pagtukoy sa mga pang-unibersal na karapatang pantao.

Let’s now turn to this new module on Financial Fitness. Read the proverb at the beginning of the module. What does it mean? How is it related to financial fitness?

Bumaling tayo ngayon sa bagong module na ito ukol sa Kalakasan sa Pinansyal o Pananalapi. Basahin ang salawikain sa simula ng modyul. Ano ang ibig sabihin nito? Paano ito nauugnay sa kalakasan sa pananalapi?

         Nangangahulugan ang salawikaing: “Maging matalino sa paggamit ng iyong pera upang magkaroon ng sapat na ipon” na ang pinakalayunin ng pagiging matalino sa paggamit ng salapi ay ang pagkakaroon ng ipon. Ibig sabihin, kung tayo ay hindi bulagsa sa paggastos, magkakaroon tayo ng impok o naitabi upang magastos natin sa hindi inaasahang sitwasyon.

        Maiuugnay ang salawikain sa kalakasan sa pananalapi dahil ang pagkakaroon ng ipon at  tamang paraan ng paggastos ng salaping pinaghirapan ay mga indikasyon na malusog ang kanyang pinansyal na katayuan.

This module will focus on Financial Fitness. What do you think this term “financial fitness” means?

Magtutuon ang modyul na ito sa Kalakasang Pinansyal o Pananalapi. Ano sa palagay mo ang ibig sabihin ng terminong "Kalakasang Pananalapi"?

        Ang Kalakasang Pinansyal o Pananalapi ay nangangahulugang mabuti o mainam ang iyong pakiramdam at tiwala tungkol sa iyong sitwasyong pampinansyal. Nangangahulugan din ito na kaya mong pamahalaan ang iyong pera upang matugunan ang iyong kasalukuyan at pangmatagalang pangangailangan. Sakop din dito ang pag-alam ng pamamaraan upang maiwasan ang sobrang paggastos upang makapg-ipon. Bukod dito, ang Kalakasang Pinansyal ay nauukol din sa sapat na kaalaman kung ano ang pangungutang at kung paano ito maiiwasan.

7.1: Reasons I Need Money

We may handle or think about money so often that we lose sight of its actual purpose. Why do you need money? What function does money serve in a society? List those reasons in the space below.

         Maaaring  madalas tayong humawak o mag-isip tungkol sa pera kaya nakakaligtaan natin ang aktwal na layunin nito. Bakit mo kailangan ng pera? Ano ang tungkulin ng pera sa isang lipunan? Ilista ang mga dahilang iyon sa puwang sa ibaba.

        Ang salapi o pera ang daluyan ng palitan o “medium of exchange” ng isang lipunan. Kailangan ko ang pera upang ipambili ng pagkain at mga pangangailangan sa pang-araw-araw. Kailangan ito upang ipambayad ng renta ng bahay, ilaw at tubig. Kailangan din ito upang makapag-aral , makapamasyal, at makapaglibang ang isang tao. Bukod dito, kailangan ang pera upang tugunan ang hindi inaasahang pangyayari tulad ng pagkakasakit o pagkamatay ng isang tao.

7.2: Financial Needs Over the Course of a Lifetime

Life Stage	Reasons I May Need Money
Childhood (primary school age)	1. Pambaon sa eskwela  2. Pambili ng kagamitan sa paaralan at proyekto.  3. Pambili ng sitsirya at laruan.
Teenager (high school age)	1. Pambaon sa eskwela   2. Pambili ng kagamitan sa paaralan, proyekto, at bayad sa excursion.  3. Pambili ng cell phone, makabagong gadget, at damit na pamporma.  4. Pang-date.  5. Pamamasyal at libangan  6. Pang-load
College	1. Pambayad ng tuition.  2. Allowance sa pag-aaral.  3. Pambili ng kagamitan sa paaralan at proyekto.  4. Pambili ng laptop o desktop computer.  5. Pambili ng bagong cell phone at pang-load.  6. Pang-date o bayad sa lakarin ng barkada.
Working	1. Pambili ng pagkain at pamasahe.  2. Pambayad sa renta ng bahay, kuryente, at tubig.  3. Pambili mga damit-pamasok, alahas, pabango, at pampapogi/pampaganda.  4. Pambayad sa mga libangan at pamamasyal.  5. Pambayad ng buwis.
Running a business	1. Pambili ng mga materyales.  2. Pampasweldo.  3. Pambayad sa renta, kuryente, at tubig.  4. Pambili ng sasakyang gamit sa negosyo.  5. Pambayad ng buwis.
Marriage (looking after family and children)	1. Pambayad at handa sa kasal.  2. Pambayad ng renta, kuryente, at tubig.  3. Pang-tuition ng mga anak at gamit sa eskwela.  4. Panghulog sa lupa, bahay, o sasakyan.  5. Pambayad sa iba’t ibang seguro (insurance).  6. Pag-iimpok  7. Panggastos sa mga libangan at pamamasyal.  8. Pambigay/Pantulong sa mga kapamilya, kamag-anak, at kaibigan.  9. Pambayad sa doktor, dentista, at ospital.
Retirement/old age	1. Pambili ng gamot  2. Pambili ng pagkain at gastos sa araw-araw.  3. Pambayad sa kuryente at tubig.  4. Para sa libangan at pamamasyal.  5. Pampa-ospital

Look at the list of things you may need money for. Pick the top 5 things you need now and mark them with a circle.

Tingnan ang listahan ng mga bagay na kakailanganin mo ang salapi. Pumili ng 5 bagay na kailangan mo na ngayon at bilugan ang mga ito. (Kinulayan ko na lang ng pula ang 5 aking pinili sa itaas.)

7.3: How Adults I Know and Trust Have Accessed Money

Talk to your parents or older adults (such as neighbors, friends, or other relatives) about whether they have faced a situation where they did not have enough money to pay for something. If so, what were their options? Ask for real life examples of how they have gotten money before to pay for something that they could not afford immediately. Try to speak at least four different people.

        Kausapin ang iyong mga magulang o mas nakatatanda (tulad ng mga kapitbahay, kaibigan, o iba pang mga kamag-anak) tungkol sa kung naharap nila ang isang sitwasyon kung saan wala silang sapat na pera upang magbayad para sa isang bagay. Kung gayon, ano ang kanilang mga pagpipilian? Hingan ng mga halimbawa sa totoong buhay kung paano sila nakakuha ng pera dati upang magbayad para sa isang bagay na hindi nila nakaya agad. Subukang kumausap sa hindi bababa sa apat na magkakaibang tao.

 

Person (name and relation to me)	Situation they were in that required money	Their options to access money	Choice they ultimately made to access money
Almario Agustin - pinsan	Pambayad ng kuryente	1. Mangutang 2. Bumawas sa naitabi 3. Bumawas sa pambil ng pagkain	Bumawas sa naitabi
Rosa Cruz - kapitbahay	Pambayad sa ospital	1. Mangutang sa 5-6 2. Bawasan ang impok sa kooperatiba 3. Mangutang sa amo	Bawasan ang impok sa kooperatiba
Adelaida Santonil - pamangkin	Pambayad ng tuition	1. Mangutang sa kamag-anak 2. Magsanla ng alahas 3. Manghiram sa mga kaklase	Mangutang sa kamag-anak
Nora Sanchez - kaibigan	Pambayad sa konsulta	1. Mangutang 2. Bawasan ang naitabi na pambili ng cell phone 3. Magsanla ng alahas	Bawasan ang naitabi sa banko na pambili ng cell phone
Diosdado Ramirez - kumpare	Pamasahe patungong probinsya	1. Mangutang 2. Magbenta ng kasangkapan 3. Bumale sa kompanya	Bumale sa kompanya

7.4: Comparing Different Ways of Accessing Money

Now, take a moment to analyze the findings of your interviews. Based on your interviews with trusted adults or friends, fill out the chart below. 

        Ngayon, maglaan ng sandali upang pag-aralan ang mga natuklasan sa iyong mga panayam. Batay sa iyong mga panayam sa mga pinagkakatiwalaang matatanda o kaibigan, punan ang tsart sa ibaba.

Ways of accessing money	How many people interviewed chose this option?	Circle the action(s) that they took (Nilagyan ko na lang ng pula)
Saving	3	·        Saving in a bank
		·        Saving under your bed ·        Saving in a community savings group (cooperatives)
Working	1	·        Working in a job that pays a salary or wage ·        Earning money from part-time work ·        Starting a business
Borrowing	1	·        Borrowing from family members ·        Borrowing from the bank ·        Borrowing from a community savings group
Finding other means		·        Buying on credit ·        Applying for a grant or scholarship ·        Receiving gifts of money ·        Other:

 

In your opinion, which is the best way to access money? Why? Rank these options from 1 (being to the best) to 4. List the advantages to each option below.

        Sa iyong palagay, alin ang pinakamahusay na paraan upang ma-access ang pera? Bakit? I-ranggo ang mga pagpipiliang ito mula sa 1 (pagiging sa pinakamahusay) hanggang 4. Ilista ang mga pakinabang sa bawat pagpipilian sa ibaba.

Ranking	Way of accessing money	Advantages	Disadvantages
1.	Saving/ Pag-iimpok	Mabilis at walang mapeperwisyo	Mababawasan ang ipon at interes
2.	Working/ Pagtatrabaho	Sariling sikap	Baka hindi agad makakuha ng trabaho Baka magkulang o masira ang budget
3.	Borrowing/ Pangungutang	Walang ibang taong apektado	Posibleng magbayad ng interes sa inutangan
4.	Finding other means/Paghahanap sa mga ibang paraan – Paghingi sa mga kamag-anak	Walang interes na babayaran	Nakahihiya Magkakaroon ng utang na loob

Learners’ Reflection: Module 7 Financial Fitness

This is not a test but is a way for us to see what you already know or do not know about the topics. You will read a skill that is listed in the left column. Think about yourself and your experience. Then read the statements across the top. Check the column that best represents your situation. The results will help you and the instructor know which topics may require more time, effort and guidance.

        Ang mga katanungan dito ay hindi test. Ito ay isang paraan upang malaman mo ang iyong kaalaman, kasanayan o kakayahan tungkol sa paksang ito. Basahin mo ang mga kaalaman, kasanayan o kakayahan na nakalista sa kaliwang kolum. Magbalik-tanaw sa iyong sarili at mga karanasan, basahin ang lahat ng mga pangungusap at i-tsek ang sagot na naaangkop sa iyong sitwasyon. Ang iyong kasagutan ay magiging gabay mo at ng iyong guro sa pagpapalawak ng iyong kaalaman tungkol sa paksang ito.

 

My experience   Knowledge, skills and abilities   Kaalaman, kasanayanat kakayahan	1 I don’t have any experience doing this.   Wala akong karanasan sa paggawa nito	2 I have very little experience doing this   Kaunting- kaunti lamang ang aking nalalaman sa paggawa nito	3 I have some experience doing this.   Mayroon akong karanasan sa paggawa nito	4 I have a lot of experience doing this.   Marami akong karanasan sa paggawa nito
Identifying ways to access money / Pagtukoy ng mga paraan para makalikom ngpera			ü
Understanding habits of good money management / Maintindihan ang mga mabubuting paraan sapaghawak ng pera		ü
Using ways to decrease one’s spending / Pagsasagawa ng mga paraan para mabawasanang mga gastusin		ü
Identifying and planning for savings / Pagtukoy ng mga paraan at pagplano para makapag-ipon.		ü
Understanding debt and ways to avoid getting into debt / Pagpapalawak ng kaalaman tungkol sa pangungutang at mga		ü

 

 

My experience   Knowledge, skills and abilities   Kaalaman, kasanayanat kakayahan	1 I don’t have any experience doing this.   Wala akong karanasan sa paggawa nito	2 I have very little experience doing this   Kaunting- kaunti lamang ang aking nalalaman sa paggawa nito	3 I have some experience doing this.   Mayroon akong karanasan sa paggawa nito	4 I have a lot of experience doing this.   Marami akong karanasan sa paggawa nito
paraan para makaiwas sa pangungutang
Keeping a record of one’s money and knowing which things to keep a record of / Pagtatala ng aking pera at kaalaman sa mga bagay na dapat itinatala			ü
Preparing a current budget for one’s self and knowing what things to list in one’s budget / Pagba-badyet para sa aking sariling pangangailangan, at pagtukoy ng mga bagay na aking dapat ilista sa aking badyet		ü
Knowing which organizations one could go to get savings and loans services in the Philippines / Alamin ang mga organisasyon sa inyong lugar na maaring paglagyan ng perang naipon		ü