Guides and Sample Answers on ALS #MyDev Life Skills Module 7 - Financial Fitness - Activity 8 & 9

 Module 7: Financial Fitness

“Maging matalino sa paggamit ng iyong pera upang magkaroon ng sapat na ipon”

Be wise in using your money to have enough savings.

[ABISO: Ang mga sagot sa modyul na ito ay halimbawa lamang at base sa kaalaman at karanasan ng may-akda. Nakadepende ang sagot sa pansariling karanasan kaya walang maling kasagutan.]

SESSION 5: RECORD-KEEPING AND BUDGETING

Activity 8: Basic Record-keeping

7.14: Money In and Money Out

Below is list of items that require money. Determine whether the item on the list is “money in” or “money out” and place the amount on the appropriate column. At the end, compute for the total of each column, and compute for Remaining Money. (Nasa ibaba ang listahan ng mga item na nangangailangan ng pera. Tukuyin kung ang item sa listahan ay "perang papasok" o "perang palabas" at ilagay ang halaga sa naaangkop na hanay.  Sa pagtatapos, kalkulahin ang kabuuan ng bawat hanay, at kalkulahin ang Natitirang Pera.)

Item	Money In	Money Out
Example: Jeep (10)		10
Tricycle (50)		50
Cell phone card (100)		100
Food (50)		50
Soft drinks (50)		50
Medicine (100)		100
Internet (50)		50
Gift from your aunt (50)	50
Money from selling phone cards (400)	400
Money from selling fruits (100)	100
Money from job – dress making (200)	200
Money from sister in Manila (200)	200
TOTAL	950	410
MONEY IN – MONEY OUT = REMAINING MONEY (BALANCE)	540

What is the importance of knowing how to keep a record of your money? Are there other benefits that you would add to this list? (Ano ang kahalagahan na alamin kung paano magtago ng isang tala ng iyong pera? Mayroon bang ibang mga benepisyo na idaragdag mo sa listahang ito?)

Mahalaga na alamin mo kung paano magtago ng tala ng iyong pera upang:

• Alam mo ang iyong eksaktong pera na magagamit mo upang gastusin at kung magkano ang iyong ibabayad para sa mga bagay-bagay na kailangan.

• Maaari mong pag-aralan ang iyong mga nakagawian at mga pattern sa paggastos mula sa nakaraan.

• Maaari mong planuhin ang iyong paggastos at pagtipid sa hinahara

Let’s Apply: My Money In and My Money Out

Now, it’s your turn! List five items on which you have spent or will spend money (Money Out) and their price. Add the total amount at the bottom of the chart. For example, you might include the item of “groceries” for the amount of P300. (Ngayon, ikaw na! Maglista ng limang mga bagay kung saan mo nagastos o gagastusin ang pera (Perang Palabas) at ang kanilang presyo. Idagdag ang kabuuang halaga sa ilalim ng tsart. Halimbawa, maaari mong isama ang “groseri " para sa halagang P300.?

MONEY OUT (EXPENSES)
Item	Amount
Groseri	300
Kuryente at Tubig	1,500
Bigas	2,000
Internet	200
1 kilo Galunggong	250
TOTAL à	4,250

List five ways in which you gain money (money in, or income) and how much. For example, you might have P1,000 for driving a tricycle around town. (Maglista ng limang paraan kung saan ka nakakakuha ng pera (perang papasok, o kita) at kung magkano. Halimbawa, maaaring mayroon kang P1,000 para sa pagmamaneho ng isang traysikel sa paligid ng bayan.)

MONEY IN (INCOME)
Item	Amount
Sahod sa isang linggong trabaho sa groserya	2,400
Kita sa pagtitinda ng mga gulay na itinanim	600
Bigay ng Tatang Pitong	1,500
Bayad sa inutang ni Utoy	1,000
Kita sa pagtitinda ng mga diyaryo at bote	200
TOTAL à	5,700

Now, we are going to put these lists of money in and money out together. Transfer the items in each list to the chart that follows. Be sure to place the amount in the appropriate column (Money In or Money Out). At the end, compute for the total of each column, and compute for Remaining Money. (Do this with a member of your family. (Ngayon, ilalagay natin at pag-iisahin ang mga listahang ito ng perang papasok at perang palabas. Ilipat ang mga item sa bawat listahan sa sumusunod na tsart. Siguraduhing ilagay ang halaga sa naaangkop na hanay (Pera Papasok  o Pera Palabas). Sa pagtatapos, kalkulahin ang kabuuan ng bawat hanay, at kalkulahin ang Natitirang Pera. (Gawin ito kasama ang  isang miyembro ng iyong pamilya.)

DATE:  26 March 2021
Item	Money In	Money Out
Groseri		300
Kuryente at Tubig		1,500
Bigas		2,000
Internet		200
1 kilo Galunggong		250
Sahod sa isang linggong trabaho sa groserya	2,400
Kita sa pagtitinda ng mga gulay na itinanim	600
Bigay ng Tatang Pitong	1,500
Bayad sa inutang ni Utoy	1,000
Kita sa pagtitinda ng mga diyaryo at bote	200
TOTAL	5,700	4,250
MONEY IN – MONEY OUT = REMAINING MONEY	1,450

Did you end up with Remaining Money? (Nagtapos ka ba na may Natitirang Pera?)

☐Yes ☐No

If yes, how much?  (Kung oo, magkano?)

Ang aking natirang pera ay P1,450.00

If not, what can you do so that you can have Remaining Money next time? (Kung hindi, ano ang iyong dapat gawin upang may matira kang pera?)

If you had Remaining Money on your list, what can you do so that you can maintain or increase Remaining Money next time? (Kung ikaw ay may Natitirang Pera sa listahan, ano ang maaari mong gawin upang mapanatili o palakihin pa ang iyong Natitirang Pera sa susunod?)

Upang mapanatili o palakihin pa ang aking Natitirang Pera sa susunod na mga araw, daragdagan ko pa ang mga gulay na aking itinatanim at ipinagbibili; bibili ako ng mga groseri na mas mababa ang presyo subali’t pareho naman ang kalidad at sustansyang dulot; at sasabihan ko ang mga kasamahan sa bahay na magtipid sa kuryente at tubig. 

Reflect on what you have learned so far in the module about savings, financial fitness, record-keeping, and budgets. (Pagnilayan ang iyong natutunan sa modyul tungkol sa pagtitipid, kalakasan sa pananalapi, pag-iingat ng rekord, at pagbabadyet.)

List three of the biggest lessons you have learned so far about financial fitness: (Maglista ng tatlong pinakamalaking aral na natutunan mo sa ngayon tungkol sa kalakasa sa pananalapi.)

1. Kahit maliit ang ating kinikita, tayo ay maaari pa ring mag-impok o kaya ay maging bulagsa sa paggastos.

2. Hindi sa lahat ng pagkakataon ay masama ang umutang lalo na kung may kapalit itong benepisyo o pag-angat sa buhay.

3. Mahalaga ang pag-iingat ng tala o listahan ng mga kinita at ginastos upang malaman natin kung paano tayo makatitipid o palalakihin pa ang ating kinikita sa susunod na pagkakataon.

Sharing is Caring

This section encourages you to share your output to family and friends. You worked hard on this so now it is time to tell others about the task you have just completed. Do it face to face, via text, chat, or whatever means available and comfortable to you. It is always great to share your thoughts and hear feedback from people who care. (Hinihikayat ka ng seksyong ito na ibahagi ang iyong natutunan sa pamilya at mga kaibigan. Pinagsikapan mo ito kaya't oras na upang sabihin sa iba ang tungkol sa gawaing iyong natapos. Gawin ito nang harapan, sa pamamagitan ng text, chat, o kung ano mang paraan ang magagamit at komportable sa iyo. Palaging mainam na ibahagi ang iyong mga saloobin at pakinggan ang puna mula sa mga taong sa iyo ay nagmamalasakit.)

Be creative and share some of these lessons with your family and friends! You could write a comic strip, compose a song, write a poem, create a short video or skit, or post something on social media. You can use the writing space below to sketch out ideas. (Maging malikhain at ibahagi ang ilan sa mga araling ito sa iyong pamilya at mga kaibigan! Maaari kang magsulat ng isang comic strip, lumikha ng isang kanta, sumulat ng isang tula, lumikha ng isang maikling video o skit, o mag-post ng isang bagay sa social media. Maaari mong gamitin ang puwang ng pagsulat sa ibaba upang mag-sketch ng mga ideya.)

Use this space to sketch out ideas of your creative interpretation of financial fitness. (Gamitin ang puwang na ito upang mai-sketch ang mga ideya ng iyong malikhaing interpretasyon ng kalakasan sa pananalapi.)

Describe your creative interpretation. How did your audience respond? Do you think that they learned something new? Why or why not? (Ilarawan ang iyong malikhaing interpretasyon. Ano ang naging tugon ng iyong tagapakinig? Sa palagay mo ba ay may natutunan silang bago? Bakit o bakit hindi?)

Activity 9: Personal Budgeting

7.15: My Personal Budget

Let’s Apply!

Now, you can prepare your own personal budget. To do so, you can visit shops in your area (or look for prices online) to compare the cost of items. Another good financial fitness habit is comparing prices to find the best deal! (Ngayon, maaari mong ihanda ang iyong sariling personal na badyet. Upang magawa ito, maaari mong bisitahin ang mga tindahan sa iyong lugar (o maghanap ng mga presyo sa online) upang ihambing ang halaga ng mga item. Ang isa pang mahusay na ugali sa kalakasan sa pananalapi  ay paghahambing ng mga presyo upang mahanap ang pinakamahusay na trato/deal!)

7.16: Prices for My Items

1. Write down a list of the things you or your households might spend money on in the next week and write them on the list below. (Add more rows if it is more than 10 items.) (Isulat ang isang listahan ng mga bagay na maaaring gastusin mo o ng iyong sambahayan sa susunod na linggo at isulat ang mga ito sa listahan sa ibaba. (Magdagdag ng higit pang mga hilera kung ito ay higit sa 10 mga item.)) 

2. Go to three different shops and get prices for as many items as you can. (Pumunta sa tatlong magkakaibang tindahan at kumuha ng mga presyo para sa maraming mga paninda/item hangga't maaari.)

3. Write the name of the best price shop in the last column for each item. (Isulat ang pangalan ng shop na may pinakamahusay na presyo sa huling hanay para sa bawat item.)

4. Consider other factors in determining where to buy an item such as the location of the shop (Is it convenient? Easy to get to?), your relationship with the store owner and the quality of the product. Sometimes the lowest price might not mean be the only consideration. For each item circle which price you will buy it at. (Isaalang-alang ang iba pang mga kadahilanan sa pagtukoy kung saan bibili ng isang item tulad ng lokasyon ng shop (Maginhawa ba ito? Madaling makarating?), ang iyong ugnayan sa may-ari ng tindahan at ang kalidad ng produkto. Minsan ang pinakamababang presyo ay maaaring hindi nangangahulugang maging tanging pagsasaalang-alang. Para sa bawat item, bilugan kung sa aling presyo mo ito bibilhin.)

5. Add up all the circled prices to find the total amount you will spend during the week. (Idagdag ang lahat ng nabilugang presyo upang makita ang kabuuang halaga na gugugolin mo sa isang linggo.)

List of 10 things I might spend money on this week	Price Shop 1	Price Shop 2	Price Shop 3	Best Price Shop
1. 1 kg asukal	49	52	50	1
2. 1 boteng toyo	48	48.25	48.50	1
3. 1 boteng suka	16.50	16.25	16	3
4. 1 sabong panlaba	145	144.75	144.50	3
5. 1 boteng mantika	52	53	51.75	3
6. 1 sabong mabango	160	160.50	159.75	3
7. 1 toothpaste	149	150	151	1
8. 200 g na instant coffee	550	549	550	2
9. 1 bote coffee creamer	550	549	550	2
10. iodized na  asin	34	35	32	3
Total spending (add those that you have circled)	1,753.50

7.17: My Personal Budget

Based on your findings after comparing different prices, plan your budget for the coming week. Plug in actual income and expenses that you have and place the amounts on the appropriate column. You may use the information in the previous activity as reference. At the end, compute for the total of each column, and compute for Remaining Balance. (Do this activity with a member of your family.) (Batay sa iyong mga natuklasan pagkatapos ihambing ang magkakaibang mga presyo, planuhin ang iyong badyet para sa darating na linggo. Ilagay ang tunay na kita at mga gastos na mayroon ka at ilagay ang mga halaga sa naaangkop na hanay. Maaari mong gamitin ang impormasyon sa nakaraang aktibidad bilang sanggunian. Sa pagtatapos, kalkulahin ang kabuuan ng bawat hanay, at kalkulahin ang Natitirang Balanse. (Gawin ang aktibidad na ito kasama ang  isang miyembro ng iyong pamilya.))

Budget for the following time period:  27 March – 2 April 2021

Income (Money In)
Description/Particulars	Amount
Sahod sa isang linggong trabaho sa groserya	2,400
Tanyang kita sa pagtitinda ng mga gulay na itinanim	600
Perang ibibigay ng Tatang Pitong	1,500
Perang ibabayad sa inutang ni Utoy	1,000
Posibleng kita sa pagtitinda ng mga diyaryo at bote	200
Kabahagi ng kapatid sa gastusin sa bahay	1,500
Total Income	7,200
Expenses (Money Out)
Description/Particulars	Amount
½ sakong bigas	1,000
Groseri	1,753.50
Pang-ulam	2,100
Bayad sa Tubig	500
Internet at cell phone load	400
Pamasahe	350
Total Expenses	6,103.50

Remaining Balance for the period (Total Income – Total Expenses) or Amount that can be saved

1,096.50

Session 5 – Writing Space

Use this space to complete any of the written assignments above or write any thoughts or ideas that have come to mind about the topic. (Gamitin ang espasyo o puwang na ito upang makumpleto ang anuman sa mga nakasulat na takdang-aralin sa itaas o sumulat ng anumang mga saloobin o ideya na naisip tungkol sa paksa.)