Module 8: Exploring Entrepreneurship
“Ang taong masipag sa buhay ay umaani ng tagumpay.”
A person who is hardworking will reap success.
SESSION 2: BUSINESS PLANNING
Activity 8: Putting Together a Basic Business Plan and Learner’s Assessment
Congratulations! You have done a lot of the calculations needed for the Marketing Plan which is a main part of a business plan. In this activity you will explore resources that can help you in starting a business and then you will pull all the information from the previous activity and arrange it in a business plan format. (Binabati kita! Nagawa mo ang maraming mga kalkulasyon na kinakailangan para sa Marketing Plan na isang pangunahing bahagi ng isang plano sa negosyo. Sa aktibidad na ito ay matutuklasan mo ang mga mapagkukunan ng mga kinakailangan o resources na makakatulong sa iyo sa pagsisimula ng isang negosyo at pagkatapos ay kukunin mo ang lahat ng impormasyon mula sa nakaraang aktibidad at ayusin ito sa isang format ng plano sa negosyo.)
Talk to an expert about how you can identify resources needed to start a business. This person may come from government agencies (DTI, DOLE, CDA, DSWD, etc.), local cooperatives, or a local successful businessman. Research their phone numbers and request for an interview. Ask them the following questions and write down their answers. (Makipag-usap sa isang dalubhasa tungkol sa kung paano mo makikilala ang mga mapagkukunan ng mga kinakailangan upang makapagsimula ng isang negosyo. Ang taong ito ay maaaring magmula sa mga ahensya ng gobyerno (DTI, DOLE, CDA, DSWD, atbp.), mga lokal na kooperatiba, o isang lokal na matagumpay na negosyante. Isaliksik ng kanilang mga numero ng telepono at humiling ng isang panayam. Itanong sa kanila ang mga sumusunod na katanungan at isulat ang kanilang mga sagot.)
1. What are the different types of resources that you needed or one typically needs to start a business? Please give examples from your own experience or from those with whom you have worked. (Ano ang iba't ibang mga uri ng mapagkukunan na kailangan mo o karaniwang kailangan ng isa upang makapagsimula ng isang negosyo? Mangyaring magbigay ng mga halimbawa mula sa iyong sariling karanasan o mula sa mga nakatrabaho mo.)
a. Start-up capital (Panimulang Kapital
o Puhunan
b. Equipment & Tools (Mga Kagamitan
o Gamit sa Paggawa)
c. Machinery (Makinarya)
d. Transport (Transportasyon/Gamit sa
Pagde-deliver ng mga Paninda)
e. Knowledge & Skills (Kaalaman at
Kasanayan)
f. Permits and Licenses
2. Who (individuals or organizations) may be willing to provide resources needed to start a business? (Sino (mga indibidwal o samahan) ang maaaring handang magbigay ng mga mapagkukunan ng mga kinakailangan upang makapagsimula ng isang negosyo?)
a. Bank or Lending Institution(Banko o
Institusyong Nagpapautang)
b. DTI (Department of Trade &
Industry)
c. DOLE (Department of Labor &
Employment)
d. TESDA (Technical Education and Skills
Development Authority
e. CDA (Cooperative Development
Authority)
f. BIR (Bureau of Internal Revenue)
g. LGU (Local Government Unit – Business
Permit & Licensing Office)
h. Local Successful Businessman (Matagumpay na Negosyante ng isang lugar)
3. What advice can you give me on contacting and preparing to speak with these individuals and organizations? (Anong payo ang maaari mong ibigay sa akin sa pakikipag-ugnay at paghahanda na makipag-usap sa mga indibidwal at samahang ito?)
1. Kausapin sila ng personal o ang
kanilang sekretarya at humiling ng isang panayam.
2. Ibigay ang mga katanungan at mga
impormasyon na nais mong malaman tatlong araw bago ang panayam upang
mapaghandaan ng iyong kakausapin.
3. Dumalo sa takdang araw at oras ng
panayam.
4. Maging kampante sa panahon ng
panayam.
5. Pasalamatan ang kapanayam bago at matapos ang pakikipag-usap.
When seeking resources from organizations, banks, and potential investors or supporters to help you get your business off the ground, it will be necessary to have a business plan. This will help explain what your business is all about, expected costs and sales, expected profit and more. You will now put together the information from the previous activity into a business plan format. (Kapag naghahanap ng mga mapagkukunan ng mga kinakailangan mula sa mga organisasyon, bangko, at mga potensyal na namumuhunan o tagasuporta upang matulungan kang masimulan ang iyong negosyo, kinakailangan na magkaroon ng isang plano sa negosyo. Makakatulong ito na ipaliwanag kung ano ang tungkol sa iyong negosyo, inaasahang gastos at benta, inaasahang kita at marami pa. Pagsasama-samahin mo ngayon ang impormasyon mula sa nakaraang aktibidad sa isang format ng plano sa negosyo.)
Let’s Apply: Business Proposal
Instructions: Use the business proposal format below to begin putting the information about your business idea into a written plan. (Mga Tagubilin: Gamitin ang format ng panukala ng negosyo sa ibaba upang simulang mailagay ang impormasyon tungkol sa iyong ideya sa negosyo sa isang nakasulat na plano.)
8.15: Business Proposal Format
=========================
Proposal Submitted to: Mrs.
Grace Espiritu (Manager – Rural Bank of San Antonio)
Name of the Business: KAKANIN KING (Native Filipino Delicacies)
Type of Business: Wholesale & Retail
Location of the Business: Infront of Public Market
Product Description
1. Kakanin – Large Bilao
2. Kakanin – Medium Bilao
3. Kakanin – Small Bilao
4. Halayang Ube – Large Bilao
5. Halaya Ube – Medium
6. Halayang Ube – Small
Target Customers / Buyers
1. Mothers and Children
2. Restaurant and Canteen
Owners
3. School Canteen Franchisers
Location of the business
Area of Production: At Home
Selling Place: Store infront of public market
Product Price
1. Kakanin – Large Bilao Php 350
2. Kakanin – Medium Bilao Php 250
3. Kakanin – Small Bilao Php 150
4. Halayang Ube – Large Bilao Php 400
5. Halaya Ube – Medium Php 250
6. Halayang Ube – Small Php 100
Promotion
Ang tindahan ay matatagpuan sa harap ng pampublikong palengke kung saan makikita ng mga mamimili ang isang modern-looking na nipa hut na may malaking karatula na nakasulat sa mga maliliit na bilao. May musikang Pilipino ang maririnig sa loob at labas ng tindahan na panaka-nakang binabanggit na pumasok ang mga dumadaan at tikman ang mga kakanin. Sa unang linggo ng pagbubukas ng negosyo, may booth sa harap ng tindahan kung saan libreng makatitikim ang mga dumaraan sa tindahan. Bibigyan din ng pamphlet o polyeto ang mga dumaraan upang malaman ang mga paninda at mga presyo nito. Isang page din sa Facebook ang gagawin upang mahimok ang mga parukyano sa paligid na omorder ng mga paninda. Pupuntahan din ang mga may-ari ng school canteen, restaurant, at mga karinderya upang ipatikim ang mga paninda at idetalye ang pagtitinda ng retail o wholesale. Lalahok din sa mga pambayang exhibit ang negosyo upang makilala ang mga produkto.
Production
a. Equipment, tools, utensils:
1. Cast Iron Industrial Gas
Stove
2. LPG tank, 11 kg. full,
with regulator & hose
3. Large Vat - Talyasi
(large, medium, small)
4. Steamer , 3 layers (3 sets) (Pasingawan)
5. Heavy duty Coconut Grater
with Stand (Kayuran ng Niyog)
6. Wooden Spoon (Large,
Medium, Small)
7. Wooden Spade and Siyansi
8. Peanut Grinder - HD
b. Raw materials / supplies needed: (one month supply)
1. Brown sugar (2 sacks)
2. White sugar (2 sacks)
3. Plastic straw ( 1 kg)
4. Vanilla essence (1 kg)
5. Peanut (40 kg)
6. Margarine ( 22 kg)
7. Banana leaf (10 bundles)
8. LPG (11 kg)
9. Ube, Kamote, Cassava
10. Tubig
11. Bilao
c. Skills needed:
1. Experience in cooking
native rice cake (kakanin) and halayang ube
2. Simple bookkeeping skills
3. Knowledge of measuring
ingredients
4. Hazard Analysis Critical
Control Point (HACCP)
5. Food Safety and Handling
d. Personnel needed: 4 (excluding the owner)
e. Number of products produced in a month:
1. Kakanin – Large Bilao 90 pcs
2. Kakanin – Medium Bilao 150 pcs
3. Kakanin – Small Bilao 300 pcs
4. Halayang Ube – Large Bilao 90 pcs
5. Halayangh Ube – Medium 150 pcs
6. Halayang Ube – Small 300 pcs
FINANCIAL REQUIREMENTS FOR THE BUSINESS:
A. Initial Start-Up Costs -‐‐
|
1. Cast Iron Industrial
Gas Stove ( 3 pcs) |
Php 6,000.00 |
|
2. LPG tank, 11 kg.
full, with regulator & hose (3 pcs) |
Php 8,100.00 |
|
3. Large Vat - Talyasi
(large, medium, small) |
Php 4,100.00 |
|
4. Steamer , 3
layers (3 sets) (Pasingawan) |
Php 6,000.00 |
|
5. Heavy duty Coconut
Grater with Stand (Kayuran ng Niyog) |
Php 8,500.00 |
|
6. Wooden Spoon (Large,
Medium, Small) (3 sets) |
Php 1,200.00 |
|
7. Wooden Spade and
Siyansi ( 3 sets each) |
Php 2,400.00 |
|
8. Peanut Grinder - HD |
Php 5,800.00 |
|
Initial Start-up Costs:
(Paunang Mga Gastos sa Pagsisimula) |
Php 42,100.00 |
B. Production/Operating Costs -‐‐
|
1. Brown sugar (2 sack) |
4,700.00 |
|
2. White sugar (2 sack) |
5,000.00 |
|
3. Plastic straw ( 1 kg) |
500.00 |
|
4. Vanilla essence (1
kg) |
1,000.00 |
|
5. Peanut (40 kg) |
5,400.00 |
|
6. Margarine ( 22 kg) |
1,800.00 |
|
7. Banana leaf (10
bundles) |
1,500.00 |
|
8. Ube, Kamote, Cassava |
6,000.00 |
|
9. Salary |
60,000.00 |
|
10. Coconuts |
15,000.00 |
|
11. Tubig |
600.00 |
|
12. Bilao |
25,800.00 |
|
Total (Direct Costs) (Direktang Gastos) |
Php 127,300.00 |
|
1. LPG |
4,000.00 |
|
2. Electricity |
4,000.00 |
|
3. Tubig |
2,500.00 |
|
4. Phone & Internet
connection |
3,000.00 |
|
5. Transportation Cost |
9,500.00 |
|
6. Store rent |
10,000.00 |
|
7. Others |
3,500.00 |
|
Total (Indirect Costs) (Hindi Direktang Gastos) |
Php 36,500.00 |
|
Total Direct & Indirect Costs |
Php 163,800.00 |
C. Calculate Total Start-Up Capital for the Business (A plus B which is in 8.12)
Php 42,100.00 + Php 163,800.00 = Php 205,900.00
D. Estimated Sales ---
1.
Kakanin – Large Bilao 90
pcs x Php 350 = Php 31,500.00
2.
Kakanin – Medium Bilao 150
pcs x Php 250 = Php 37,500.00
3.
Kakanin – Small Bilao 300
pcs x Php 150 = Php 45,000.00
4.
Halayang Ube – Large Bilao 90
pcs x Php 400 = Php 36,000.00
5.
Halayang Ube – Medium 150
pcs x Php 250 = Php 37,500.00
6. Halayang Ube – Small 300 pcs x Php 100 = Php 30,000.00
Total Expected Sales Php 217,500.00
E. Estimated Profit for 1-month operation ---
Php 217,500.00 – Php 163,800.00 = Php 53,700.00
Proposal Submitted by: Juan Pedro Dela Cruz
Santos
Date: August 6, 2021
===================================
Important - As you run your business, it is important to update
your business plan with additional information about what actually happened
during the business cycle. Always compare what you are doing to what you had
planned to do to see how your business is doing! (Mahalaga - Habang
pinapatakbo mo ang iyong negosyo, mahalagang i-update ang iyong plano sa
negosyo na may karagdagang impormasyon tungkol sa kung ano talaga ang nangyari
sa panahon ng pag-ikot ng negosyo. Palaging ihambing kung ano ang iyong
ginagawa sa iyong pinlano na gawin upang makita kung ano talaga ang nangyayari
sa iyong negosyo!)
Sharing is caring
Share
your work with the rest of your family; talk to them about what you learned
about putting together a business proposal. Ask them to provide feedback and
suggestions on how you can make the business proposal better. Also, have them
share their own experiences, if any, in developing a business proposal and what
they learned in the process. Write any notes below. (Ibahagi ang iyong ginawa sa iyong pamilya; kausapin sila tungkol sa
iyong natutunan tungkol sa pagsasama-sama ng isang panukala sa negosyo. Hilingin
sa kanila na magbigay ng puna at mga mungkahi sa kung paano mo mas mapapabuti
ang panukala sa negosyo. Gayundin, ipabahagi nila sa iyo ang kanilang sariling
mga karanasan, kung mayroon man, sa pagbuo ng isang panukala sa negosyo at kung
ano ang kanilang natutunan sa proseso. Sumulat ng anumang mga tala sa ibaba.)
1.
Piliin ang negosyong may sapat kang kaalaman, kasanayan, at hilig gawin.
2.
Humingi ng payo sa may-ari ng may parehong negosyo o taong matagumpay na
negosyante.
3.
Huwag mawawalan agad ng pag-asa kung sakali ang benta ay mas mababa sa
inaasahan.
4.
Natural ang pagkalugi sa mga unang buwan ng pagnenegosyo.
5.
Panatilihing de-kalidad at malinis ang itininda kung ito ay pagkain.
6.
Magbayad ng karampatang buwis sa gobyerno.
7.
Pasuwelduhin ang mga trabahador ayon sa
kontrata at bigyan sila ng insentibo upang magtrabaho nang mas mahusay.
8. Magtaas ng presyo kung kinakailangan lamang.
Congratulations for finishing Module 8: Exploring Entrepreneurship! You will now re-take the self-assessment you did at the beginning of the module to see how your knowledge and skills have changed. Then you will take the end of module assessment which is multiple choice and true/false questions. Theis assessment will help you and your instructor identify the knowledge and skills you know and what still needs reinforcing. The results will not affect your ability to continue in the program.
Binabati kita para sa pagtatapos ng Modyul 8: Paggalugad sa Pagnenegosyo! Pagdadaanan mo muli ang pagsusuri sa sarili na ginawa mo sa simula ng modyul upang makita kung paano nagbago ang iyong kaalaman at kasanayan. Pagkatapos ay tatapusin mo ang pagtatasa ng module sa pamamagitan ng isang pagsusulit na multiple choice at true or false na mga katanungan. Ang pagtatasa ng mga ito ay makakatulong sa iyo at sa nagtuturo sa iyo na kilalanin ang kaalaman at mga kasanayang alam mo at kung ano ang kailangan pang palakasin. Ang mga resulta ay hindi makakaapekto sa iyong kakayahang magpatuloy sa programa.)
Learner’s Reflection: Module 8 Exploring Entrepreneurship
Remember this? You answered this at the beginning of the module. Answer it again and compare your results with your previous reflection. Is there a difference?
This is not a test but is a way for us to see what you already know or do not know about the topics. You will read a skill that is listed in the left column. Think about yourself and your experience. Then read the statements across the top. Check the column that best represents your situation. The results will help you and the instructor know which topics may require more time, effort and guidance.
Ang mga katanungan dito ay hindi pagsusulit. Ito ay isang paraan upang malaman mo ang iyong kaalaman, kasanayan o kakayahan tungkol sa paksang ito. Basahin mo ang mga kaalaman, kasanayan o kakayahan na nakalista sa kaliwang kolum. Magbalik-tanaw sa iyong sarili at mga karanasan, basahin ang lahat ng mga pangungusap at i-tsek ang sagot na naaangkop sa iyong sitwasyon. Ang iyong kasagutan ay magiging gabay mo at ng iyong guro sa pagpapalawak ng iyong kaalaman tungkol sa paksang ito.
|
My
experience
Knowledge,
skills and abilities Kaalaman,
kasanayan at kakayahan |
1 I don’t
have any experience doing this. Wala akong karanasan
sa paggawa
nito. |
2 I have very
little experience
doing this. Kaunting-
kaunti lamang ang aking
nalalaman sa paggawa
nito. |
3 I have
some experience
doing this. Mayroon
akong karanasan
sa paggawa
nito.
|
4 I have a
lot of experience
doing this. Marami
akong karanasan
sa paggawa
nito. |
|
Allocate money for Business,Personal Expenses and Savings. / Pagbabahagi ng pera para sa negosyo, pansariling gastusin, at para itabi bilang savings o impok. |
|
|
ü |
|
|
Calculate how much profit you have in a business / Pagbibilang ng aking tubo (ganansiya) sa negosyo |
|
|
ü |
|
|
Plan how to pay back a loan /Pagpaplano ng paraan para makapagbayad sa perang hiniram o inutang |
|
|
ü |
|
|
Prepare a financial plan to handle unexpected expenses/ Paghahanda ng isang planong pinansiyal para sa mga hindi inaasahang gastusin |
|
|
ü |
|
|
Keep financial records for a business. / Pagtatala ng mga transaksyon- halimbawa, gastusin, kita, at utang -- para sa negosyo |
|
|
ü |
|
|
Determine requirements to operate a business /Pagtatala ng mgapangangailangan para makapagsimula ng isang negosyo |
|
|
ü |
|
|
Prepare a simple start-up business proposal / Paghahanda ng isangsimpleng plano para makapag-umpisa ng isang negosyo |
|
|
ü |
|
